Je zal Mozart, Bach of Chopin niet vaak tegenkomen op de playlist van jongeren. Als oprichter en artistiek leider van Stichting ViolaViola probeert Esther Apituley daar verandering in te brengen. 

Esther begon op twaalfjarige leeftijd op de viool en later op de altviool. Inmiddels treedt ze regelmatig op als soliste in het buitenland, heeft ze drie CD’s gemaakt en heeft ze tijdens de nationale dodenherdenking in de Hollandsche Schouwburg afgelopen mei veel mensen ontroerd met haar muziek.

Hoe ontwikkelde jij je passie voor klassieke muziek?

“Mijn ouders spelen allebei piano. Ze hebben elkaar zelfs ontmoet achter de piano op Koninginnedag. Mijn moeder was aan het spelen, mijn vader vroeg of hij mee mocht spelen en vervolgens speelden ze quatre-mains.

Voor mij is klassieke muziek net als eten en drinken. Ik ben ermee geboren, het zit in mijn genen. Zonder dat ik me er bewust van was, heeft klassieke muziek altijd in mijn karakter gezeten. Hetzelfde geldt voor mijn broers dus ik wist niet beter dan dat het normaal was dat iedereen ernaar luisterde.

Mijn vader, die Moluks is, sprak over boeken, schilderijen, beeldende kust. Hij had daar een sterke visie over. Daarbij groeide hij op in een gezin waar ook naar klassieke muziek geluisterd werd. Van hem heb ik de kracht van creativiteit meegekregen. En hij is heel relaxed, net als ik. Als er stress om me heen is, kan ik dat goed aan. Maar kom ik op een punt dat ik er klaar mee ben, dan ben ik er ook echt klaar mee.”

Op je website staat “wat mij drijft in het leven, wat soms de vorm aanneemt van een gevecht, drijft mij tevens in de muziek en leidt dus ook daar naar strijd.” Vanwaar strijd?

“Strijd geldt voor iedereen die een creatieve passie heeft. Die passie bestaat doordat je niet anders kunt. Maar op je weg kom je weleens obstakels tegen waardoor je denkt ‘waar ben ik mee bezig?’. En als je, net als ik, ondernemer bent dan moet je het vuur zelf weer aanslingeren en dat bedoel ik met strijd. Die persoonlijke passie die je altijd zelf moet aansturen om tot actie te komen. Dat heb je niet nodig als je een kantoorbaan hebt.

Als je een passie hebt, dan probeer je steeds grenzen te leggen en verleggen. En ik stel hoge eisen aan mijzelf, ben niet gauw tevreden. Daardoor raak ik snel verslaafd aan musiceren. Als ik een stuk speel dan kan ik zo geraakt worden dat ik bij wijze van spreken helemaal ga trippen. En dat zijn momenten die je niet automatisch kunt oproepen. Als een verslaafde ga je steeds op zoek naar zo’n moment.

Esther Apituley Insert 02 ©chrisvanhouts

 

 

“Eigenlijk zou ik een keer een popconcert willen onderbreken, op het podium klimmen en dan snoeihard Bach spelen.”

 

 

 

 

Er wordt vaak gesproken over de positieve invloed van klassieke muziek. 

“Ik heb onlangs een lezing gegeven met Dick Swaab (auteur van Wij zijn ons brein –red) die aan de hand van hersengebieden vertelt wat het met je doet als je een muziekinstrument bespeelt. Je hersenen maken op dat moment dopamine aan. Een ander effect is dat het je ene hersenhelft met het andere verbindt. Het is dus wetenschappelijk bewezen dat het een positieve invloed heeft.

In Haarlem bijvoorbeeld heb je een koorschool waar kinderen 2 tot 3 uur per dag muziekles hebben. Ondanks dat ze minder reguliere lesuren hebben, beschikken ze over een goede concentratie en die kinderen gaan uiteindelijk naar het vwo.

Ze zeggen ook dat wanneer je klassieke muziek draait in een koeienstal, de koeien meer melk geven. En Mozart schijnt datzelfde effect te hebben op zwangere vrouwen, Schubert weer niet. En baby’s worden rustiger van Mozart maar niet van Bach.

Wat ik graag wil meegeven, is dat het heel belangrijk is dat kinderen voor hun 14de jaar een muziekinstrument leren bespelen, gedurende een jaar of zes. Dat motiveert dus de verbinding tussen de hersenhelften wat positieve stress kan opleveren.”

Wat is een mooie, eerste kennismaking met klassieke muziek voor kinderen? 

“Zelf heb ik drie kinderen die ik altijd meenam naar concerten. Of ze het nu mooi vonden of niet. En op zondag zet ik altijd klassieke muziek op. Ze zijn opgegroeid door voornamelijk te luisteren. Ze wonen inmiddels op hunzelf en luisteren thuis ook geregeld naar klassieke muziek.

Als je je kinderen kennis wilt laten maken met klassieke muziek, forceer het niet. Zet tijdens het koken, opruimen of lezen een keer Bach, Vivaldi of Chopin op en ga eens met je kind(eren) naar een concert. Maar niet een concert waar er droog of afstandelijk gespeeld wordt. Een goede aanrader is het Mattheüs Passion. Dat is zo’n spectaculaire publieks- en gehoorervaring. Ook voor kinderen vanaf een jaar of zeven. Of start met een koffieconcert van een uur.

Klassieke muziek vind ik een goede basis om een kind mee te geven. Kinderen komen tot rust, het is een natuurlijk rustgevend middel. Overal om je heen is lawaai, beweging, indrukken. Als je iedere dag 15 minuten op de bank zit en naar klassieke muziek luistert, geef je je hoofd ruimte en zuurstof. Je krijgt er energie voor terug om door te gaan.”

Je bent oprichter en artistiek leider van het festival Violaviola ter promotie van het altviool. 

“Met het festival willen we het jongere publiek dat normaal niet naar de concertzaal gaat op een boeiende manier kennis laten maken met klassieke muziek. Een concertzaal heeft toch wel een hoge drempel voor jongeren, terwijl het imago de laatste jaren flink veranderd is. Het is minder sjiek en dat is veel beter zo.

Dus het is niet een gemakkelijke taak om klassieke muziek bij jongeren te introduceren. Eigenlijk zou ik een keer een popconcert willen onderbreken, op het podium klimmen en dan snoeihard Bach spelen. Volgens mij zou dat best goed werken.”

Door Angelique Loupatty Foto’s privébezit, Chris van Houts Meer info www.estherapituley.nl, www.violaviola.nl