De Kinderboekenweek (van 2 t/m 13 oktober 2013) biedt jaarlijks twaalf dagen lang activiteiten en workshops door heel Nederland aan. Het doel van de Kinderboekenweek is om ouders en kinderen duidelijk te maken dat lezen niet alleen ontzettend leerzaam maar vooral plezierig is. Vaak vergeten ouders en opvoeders hoe belangrijk lezen is voor een kind en dat te weinig lezen gevolgen kan hebben voor de taalontwikkeling op latere leeftijd. Slechts 15 minuten per dag lezen, draagt al bij aan de taalontwikkeling van een kind.
In haar gastcolumn legt Maddy Keizer (directeur van een basisschool) uit dat taalontwikkeling een aandachtspunt is voor de Molukse leerlingen op haar school. Dat het een aandachtspunt is, wordt door een aantal onderzoeken bevestigd. Het onderzoek vanuit het Ministerie van Onderwijs (Koning, Zandvliet & Tanis, 2007) omschreef zes jaar geleden de taalachterstand van Molukse kinderen. Hieruit bleek dat deze kinderen, ten opzichte van andere autochtone kinderen, over een minder uitgebreide woordenschat beschikken. Ook hebben zij een achterstand in begrijpend lezen. Wel vermoedden ze dat de taalachterstand langzaam zou afnemen.
Een aantal jaar na het onderzoek (2011) vertelt Ninkuela in Tijdschrift Taal dat Molukse kinderen op kleuterleeftijd een voorsprong hebben ten opzichte van het landelijk niveau. Fijn dat ze die goede start in taalontwikkeling hebben maar vanaf groep 6 lijken Molukse kinderen toch weer achterop te lopen. Om die reden is het belangrijk om voortdurend aandacht te schenken aan taalontwikkeling zodat kinderen ook blijven presteren op andere leergebieden. Culturele factoren spelen uiteraard ook een rol. Ik geloof dat kennis van de Molukse cultuur onder leerkrachten en directeuren van basisscholen nodig is om beter te kunnen inspelen op de leerbehoeften van de Molukse leerling.
Het doet me goed om te horen dat Maddy Keizer zichzelf de afgelopen dertien jaren heeft kunnen verrijken met kennis van de Molukse generaties in Nederland. Dat is niet alleen een positieve bijdrage aan de kwaliteit van het onderwijs naar het Molukse kind toe maar ook een goed voorbeeld van multicultureel samenleven! Positief dus, maar natuurlijk niet genoeg. De verantwoordelijkheid om kinderen blijvend een taalrijke omgeving aan te bieden, blijft in handen van de ouder(s) en opvoeder(s).
De Kinderboekenweek biedt meer dan voldoende middelen om kinderen in de taalontwikkeling te ondersteunen. Bekijk het programma op hun site en ontdek wat voor activiteiten er deze week in jouw buurt worden georganiseerd.
Hieronder op een rijtje 15 redenen om 15 minuten per dag te lezen. Print ze uit, hang ze op in de badkamer, op de koelkast of waar dan ook in huis. Want zoals Maddy zegt: de hulp en zorg voor elkaar in de Molukse kringen is groot. Laat het daarom een ondersteuning zijn om als ouder(s) of opvoeder(s) optimaal bij te dragen aan de taalontwikkeling van jouw kind, neefje, nichtje, buurmeisje of kennis in jouw eigen omgeving. Lain tolong lain toch?
15 redenen om dagelijks 15 minuten te lezen!
- Kinderen die vijftien minuten lezen, lezen 1.146.000 woorden per jaar.
- Kinderen die buiten school minder dan vijf minuten per week lezen, lezen in een jaar maar 21.000 woorden per jaar.
- Als ouders niet alleen tegen hun baby praten maar ook voorlezen, leert h/zij vanaf 3 maanden al nieuwe klanken.
- 100.000 kinderen tussen de 2 en 5 jaar hebben een verhoogd risico op leesproblemen. 64 procent van deze kinderen leert toch goed lezen, tenminste: als zij worden voorgelezen. Zonder voorlezen, leert maar 36 procent zonder problemen lezen.
- 25 procent van de ongeveer 400.000 kinderen van 2 en 3 jaar begint aan de basisschool met een taalachterstand.
- Kinderen moeten 95 procent van de woorden in een tekst kennen om het verhaal te kunnen begrijpen. Hoe minder woorden ze kennen, hoe minder ze van de tekst snappen.
- Hoe meer woorden een kind kent, hoe sneller hij leest en hoe meer zin h/zij heeft om ook in zijn vrije tijd te lezen.
- 25 procent van de leerlingen heeft aan het einde van de basisschool een leesachterstand van twee jaar.
- Een beperkte woordenschat leidt bijna altijd tot slechtere schoolresultaten.
- Begrijpend lezen is, naast vlot kunnen lezen, afhankelijk van intelligentie en woordenschat.
- 42 procent van de Nederlandse kinderen leest thuis niet. Dat is veel in vergelijking met het buitenland, waar gemiddeld 32 procent van de kinderen nooit thuis leest.
- Kinderen die op driejarige leeftijd dagelijks worden voorgelezen, scoren na twee jaar hoger op taal en rekenen dan leeftijdsgenootjes die niet werden voorgelezen. Zij lopen ook voor op sociaal, emotioneel, fysiek en creatief gebied.
- 73 procent van de kinderen in het speciaal basisonderwijs is een ‘zwakke lezer’ en komt niet verder dan het niveau van groep 5. Juist deze kinderen lopen een hoger risico om als laaggeletterde volwassene in de maatschappij terecht te komen.
- Hoe meer kinderen thuis worden voorgelezen en met ouders praten over dagelijkse gebeurtenissen, hoe beter hun schooltaalvaardigheid.
- Samen (voor)lezen is, naast dat het heel goed is, natuurlijk ook hartstikke leuk en zorgt voor een fijn moment samen.
Door: Christina Meijer
Bronnen:
- Koning, J. de, Zandvliet, K. & Tanis, O. (2007) Positie Molukse leerlingen en bijdrage LSEM. Rotterdam: SEOR
- Ninkuela, J. (2011) Onterecht Overschat, Doorlopende Leerlijnen Taal en Molukse leerlingen. Utrecht: LSEM
- Stichting Lezen & Schrijven
Foto credits: Kinderboekenweek
