Al in zijn jeugd vond hij de verhalen van VOC-schepen en vreemde talen fascinerend. Nu heeft hij er zijn beroep van gemaakt: het (be)schrijven van geschiedenis. We hebben het over Ron Habiboe (1955). Zoon van een Molukse verstekeling die later op grote schepen naar Azië en Amerika heeft gevaren en een Utrechts kappersmeisje. Geboren in Utrecht en opgegroeid in Den Haag.

Onze opvoeding was gericht op de Nederlandse samenleving, maar wel met Molukse elementen. Deze keuze is niet vreemd als je bedenkt dat wij de enige Molukkers in de Hollandse buurt waren en dat mijn opa in Indië zijn kinderen al een “Europese” opvoeding had gegeven. Er werd daar thuis verplicht Nederlands gesproken. Het Maleis dat bij ons thuis werd gesproken, beperkte zich tot slechts enkele woorden. Binnen de familie bleef het eigenlijk een geheime taal van de ooms en tantes als zij dingen bespraken die niet waren bedoeld voor kinderoren. De familieband was erg belangrijk. Toen ik negentien was, heeft mijn vader een ticket naar Indonesië voor mij gekocht. Zo kon ik ook voor het eerst kennismaken met mijn eigen familie en het leven daar.

Ron wist lange tijd niet wat hij wilde worden maar begreep dat hoe hoger je diploma hoe eerder je kon studeren wat je wilde. Geïnteresseerd in talen en geschiedenis ging hij in Leiden studeren waar hij uiteindelijk voor geschiedenis koos. Na zijn studie heeft hij als onderzoeker gewerkt bij een bureau voor niet-westerse studies. In de tijd dat de computer en internet in opkomst waren. Hij verdiepte zich daarin en al gauw kon hij aan de slag als ICT’er bij een evenementenbureau. In de tussentijd bleef hij bezig met de geschiedenis van de Molukken en Indonesië. Zo schreef hij stukken in Marinjo en Pelita Magazine. Tijdens de religieuze onlusten (1999-2003) heeft Ron een groot aandeel gehad in het informatie en documentatiebureau Maluku (Infodoc Maluku). Een informatiecentrum waar vanuit alle informatie over de oorlog verzameld en uitgegeven werd.

“Om te weten wat je wil bereiken, moet je weten wie je bent en om te weten wie je bent, moet je weten waar je vandaan komt.”

Sinds enkele jaren ben ik als freelance onderzoeker, historicus bezig met geschiedenis. Zo ben ik bij verschillende projecten betrokken geweest, zoals Erfgoed van de Oorlog en de ontsluiting en digitalisering van archieven in Museum Maluku. Helaas wordt de financiering van nieuwe projecten steeds moeilijker in deze tijd van economische bezuinigingen, zeker op het gebied van cultuur. Geschiedenis is over het algemeen toch iets wat men pas belangrijk vind als er zekerheid bestaat dat alle economische basisvoorzieningen in het dagelijkse leven geregeld zijn. Toch geldt voor mij wat de Nederlandse dichter en duizendpoot Willem Bilderdijk ooit verwoordde met zijn “In het verleden ligt het heden, in het nu wat worden zal”. Met andere woorden, om te weten wat je wil bereiken, moet je weten wie je bent en om te weten wie je bent, moet je weten waar je vandaan komt.

Ron snapt dat niet iedere Molukker evenveel geïnteresseerd is in geschiedenis. Dat is niet anders dan bij andere bevolkingsgroepen. Vaak komt die interesse op wat latere leeftijd. Hij denkt echter dat meer jongeren geïnteresseerd kunnen raken. Als je maar weet op welke manier je de aandacht kan krijgen.

Vaak is het zo, dat als je een verhaal vertelt aan mensen en hun familienaam of hun dorp van herkomst in de Molukken wordt genoemd , zij  hun oren spitsen. Hun interesse is dan meteen gewekt.

Wat ik hoop te bereiken met mijn werk is dat de kennis van de geschiedenis van de Molukken en Molukkers wordt verbreed, uitgediept en wordt doorgegeven. Hollandse kinderen en jongeren krijgen tot een bepaalde leeftijd op school verteld over hun eigen geschiedenis. Molukkers in Nederland niet. De kennis over de geschiedenis van voor 1951 is vaak beperkt tot enkele algemene flarden uit de zo rijke geschiedenis van de Molukken. Hiernaast is de kennis van de eigen geschiedenis en cultuur vaak eenzijdig en wordt deze gedomineerd door stereotype beelden.

Tegenwoordig is Ron onder meer aan de universiteit Leiden bezig met het onderzoek naar Molukse voetsporen in de Hofstad, de geschiedenis van Molukkers in Den Haag (ca.1900-2000). Binnen de Molukse gemeenschap is het nagenoeg onbekend dat er een flink aantal Molukkers in Den Haag woont, zelfs al vanaf het begin van de vorige eeuw. In zijn onderzoek probeert hij boven water te krijgen wie deze Molukkers waren en wat zij deden. Het gaat hier niet alleen om Knil-militairen, maar ook ambtenaren, studenten, dienstmeisjes en anderen. Molukkers hebben in Den Haag, in tegenstelling tot Ambonese woonoorden en Molukse woonwijken, echter altijd verspreid gewoond. Ron is benieuwd hoe Molukkers in Den Haag hun culturele en etnische identiteit hebben beleefd.

Foto’s: Jayester, Picasaweb