Misschien heb je de SIRE campagne tijdens de reclames voorbij zien komen. Er staat een pizzabezorger bij de voordeur en de schaars geklede meiden die open doen, kunnen de pizza niet betalen. Ze hebben een ander alternatief hiervoor en sleuren de pizzabezorger mee naar binnen. De dames vergezellen samen de pizzabezorger maar onderbreken hun ‘warming up’ met de tekst: “Praat met je kind over seks voordat internet het doet”.
Praat met je kind voordat de porno-industrie het doet, dat is wat deze campagne duidelijk wil maken. Dat klinkt heel simpel, maar ouders zien dit praatje met hun kind vaak nog als moeizaam en weten hier geen weg in te vinden. Uit onderzoek blijkt dan ook dat de helft van ouders in Nederland hun kinderen niet uitlegt dat porno anders is dan echte seks (De Graaf, 2012).
Vooral in niet-Westerse culturen, waarin praten binnen het gezin überhaupt geen sterke kant is, vormt het een lastige taak om dit soort onderwerpen ter sprake te brengen. Zo komt het in Marokkaanse en Turkse gezinnen voor dat moeders het moeilijk vinden om seksualiteit te bespreken met hun kinderen, omdat zij zelf in hun jeugd nauwelijks zijn voorgelicht. Daarnaast weerhouden schaamte, culturele beperkingen en angst dat voorlichting aanzet tot seksueel actief gedrag hen ervan om het bespreekbaar te maken (Van Lee & Mouthaan, 2007).
Als we kijken en luisteren naar verhalen die in de Indonesische en Molukse cultuur voorkomen, vinden we vaak herkenning bij elkaar als het gaat om het wel of niet openlijk kunnen communiceren. Ook onze ouders en grootouders zijn vroeger niet zo voorgelicht als de laatste generaties van nu. In niet-Westerse gezinnen komt het nu eenmaal vaak voor dat men niet om cultuur en geloof heen kan. Seksuele opvoeding is daarom nooit normen- en waardenvrij.
Toch is het belangrijk om dit als opvoeder als taak op te nemen. Kinderen leren weliswaar op school over de technisch-biologische aspecten van seksualiteit en krijgen via deze manier seksuele voorlichting. Maar slechts voorlichting is niet genoeg. Seksuele opvoeding is namelijk meer dan alleen het overbrengen van informatie. Ook de sociaal-emotionele aspecten spelen een belangrijke rol in een gezonde seksuele ontwikkeling.
In Nederland wordt daarom liever de term ‘Seksuele en Relationele Vorming’ gebruikt. Binnen SRV gaat het om het ondersteunen en begeleiden van kinderen en jongeren in hun seksuele ontwikkeling, hen voorzien van de kennis, vaardigheden, attitudes en waarden die zij nodig hebben om zelf beslissingen te kunnen nemen op het gebied van seksualiteit zodat zij op die manier een gezonde ontwikkeling hierin kunnen doormaken (Van der Doef, 2009).
Misschien is het lastig voor te stellen om welke sociaal-emotionele aspecten het gaat. Bij SRV in de tienerleeftijd is het van essentieel belang dat er stilgestaan wordt bij zaken als: Wat vind jij wel of niet prettig? Hoe geef jij je grenzen aan? Hoe bouw je een (vriendschappelijke) relatie op? Hoe denk je als jongen of meisje hierover? En voor jongeren uit multiculturele groepen is het interessant om daarbij te vragen: Welke normen en waarden neem jij mee uit je cultuur en geloof?
Het is niet alleen aan de leerkracht, maar ook aan de ouder om daar een rol in te spelen. Als jij als moeder of vader bepaalde normen en waarden wil doorgeven dan moet dat kunnen. Belangrijk is dat je te allen tijde kunt uitleggen waarom jij iets zo vindt en waarom je ergens waarde aan hecht. Het onderwerp wordt zo meer laagdrempelig waardoor je kind ruimte krijgt om erover na te denken en daardoor betere keuzes kan maken voor zichzelf.
Of je kinderen daadwerkelijk dezelfde keuzes maken die jij zelf voor ogen had? Dat heb je als ouder uiteindelijk niet in de hand. Wel is het belangrijk dat kinderen en jongeren weten dat het lichaam iets van zichzelf is en dat iedereen het recht heeft om hier op een gezonde manier mee om te gaan, ongeacht cultuur, geloof en achtergrond. Als ouder kun je daarin prima een rol in spelen, zonder dat je het gevoel heb dat je je zoon of dochter aanzet tot seksueel actief gedrag. Op die manier neem jij een stukje verantwoordelijkheid en hoef je het niet over te laten aan die twee wulpse dames en hun pizzabezorger.
Door Christina Meijer Foto’s Lucium55, Sire
Bronnen
- Doef, S. Van der (2009) Reactie vanuit de praktijk op het themanummer “Kinderen, jongeren, seksualiteit en opvoeding”. Nice to know or need to know? Oftewel: Wat heeft de praktijk aan onderzoek en aan deze onderzoeken in het bijzonder? Pedagogiek, 2, 173-179
- Graaf, H. de, Kruijer, H., Acker, J. van, Meijer, S. (2012) Seks onder je 25e. Seksuele gezondheid van jongeren in Nederland anno 2012. Delft: Eburon
- Lee, L. van & Mouthaan, I. (2007) Ouders en seksuele opvoeding van kinderen: Marokkaanse en Turkse moeders aan het woord. Tijdschrift voor seksuologie, 31, 3-10
