Je kind moet naar het speciaal onderwijs of heeft speciale behoeften. Moet je dan meteen in de stress schieten? Volgens de uitgesproken Joke van Driel, teamleider van een basisschool voor kinderen met gehoorproblemen en taalontwikkelingsstoornissen, hoeft dat helemaal niet. Je bent namelijk niet de enige ouder die daarmee te maken krijgt.

In de laatste 12 jaar is het aantal kinderen met speciale behoeften in het onderwijs met 34 duizend leerlingen gegroeid. Een toename van 16,4 %. Het speciaal basisonderwijs is de enige onderwijssector waarin het aantal leerlingen daalt. (Bron: Nederlands Centrum Jeugdzorg en onderwijs). We spreken Joke over elkaar begrijpen, haar moeder als voorbeeld en beweging creëren.

Als ouder kun je een hoop doen

‘In zijn algemeenheid heerst er nog steeds een taboe op het speciaal onderwijs. Je kind wordt opgehaald door een busje en dan moet je als ouder een bepaalde stevigheid hebben om te kunnen zeggen dat het goed is voor je kind. Hoe dat voor de Molukse/Indische/Indonesische gemeenschap werkt, heb ik niet zo op mijn netvlies. Bij Turkse en Marokkaanse ouders zie ik, hoewel tegenwoordig al minder, dat zij heel voorzichtig zijn om hun kind naar speciaal onderwijs te laten gaan. Het is niet echt een schande maar zo wordt het wel beleefd. Want ‘oef nu moet ik aan de buitenwereld vertellen dat er met mijn kind iets is’. Het komt dan ook voor dat een ouder begint te huilen. Ik ben dan eerlijk: het is ook heel wat om je kind naar het speciaal onderwijs te brengen, want dat bedenk je bij de geboorte niet.

Als ouder kun je een hoop doen. Schrijf thuis bijvoorbeeld je vragen op. Wat wil je weten, wat zijn je zorgen? Vraag aan de school: ‘hoe zorgen jullie dat mijn kind gelukkig wordt op deze school, hoe zorgen jullie ervoor dat mijn kind zich zo goed mogelijk ontwikkelt? Wat maakt deze school nou zo speciaal?’ Als ouder weet je goed wat bij je kind past en zo moet je ook naar een school kijken. Of het nu speciaal of regulier onderwijs is want niemand kent zijn kind beter dan de ouders. ‘

Leer de ander begrijpen

Joke van Driel1

 

‘Mensen moeten durven om vanuit het roedelgevoel op te staan. Wij hebben vaak behoefte om vast te houden aan oude patronen, maar wanneer er in een gezin één iemand opstaat om iets heel anders te doen, dan pas kun je zo’n cirkel doorbreken.’

 

 

‘Ik zit al 32 jaar in het onderwijs en eigenlijk al vanaf het begin in het speciaal onderwijs. Toen ik daarna in het reguliere onderwijs ging werken, was dat voor mij echt een cultuurshock. Zij hielden zo vast aan de lesmethoden dat ze niet meer naar andere mogelijkheden keken. Wat mij betreft gooi ik alle methoden op een hoop en steek ik het in de fik. Maar ja, dat kan natuurlijk niet. Het gaat erom dat je een beeld hebt van wat mogelijk is. Dan kun je namelijk ook de mogelijkheden bedenken. Ook bij verschillende culturen en groepen mensen werkt het zo. Mensen moeten eerst begrijpen en inzicht krijgen voordat ze überhaupt weten dat er een keuze is. En dan kun je ook pas kijken ‘past dit nu wel of niet bij mij’. De auteur Stephen Covey geeft dit ook aan in zijn 7 stappen van effectief leiderschap. En zo ben ik ook als mens. Als ik eerst leer de ander te begrijpen dan kan ik met diegene zo spreken dat die het ook begrijpt. Dus als een ouder moeite heeft omdat het kind naar speciaal onderwijs moet, heeft dat vaak te maken met angst. Het is oké wanneer ze angst of weerstand hebben maar laten we het avontuur van het speciaal onderwijs dan in ieder geval samen aan gaan.’

Moeder als voorbeeldfunctie

‘Zelf wist ik als kleuter al dat ik juf wilde worden. Dat ik uiteindelijk meer wilde, was ook al snel duidelijk. Mijn inspiratie komt van mensen die hoofdleidster of hoofd juf of –meester waren. Het is altijd belangrijk een voorbeeldfunctie te hebben en die heb ik in mijn moeder gehad. Zij was hoofdleidster van een peuterspeelzaal. Dat was heel bijzonder voor haar generatie; als Indische vrouw een baan en een gezin hebben. Ik ben erg blij dat zij een werkende moeder was. Voor mij is het nooit een vraag geweest of ik zou werken, dat was vanzelfsprekend voor mij. Mijn ambitie is al van jongs af aan gevoed en het past ook bij mij als mens zijn. Ik heb het ook meegegeven aan mijn kinderen en dat is te zien. Onze kinderen werken allemaal en zijn erg ambitieus. Zoiets gaat van generatie op generatie. Er is volgens mij zo onderzoek gedaan naar Turkse gezinnen. Wanneer de oudste dochter of zoon studeert dan gaan alle kinderen studeren. Wanneer dit niet het geval is dan gebeurt het ook niet of in ieder geval minder snel bij de andere kinderen.’

Beweging creëren

‘Het mooiste aan mijn huidige functie is dat ik op een laagdrempelige manier beweging kan creëren, door te proberen mensen te inspireren en warm te maken voor wat er moet gebeuren. Ze in hun kracht te zetten. Niet alleen ouders maar ook leerkrachten. Ik vind het belangrijk dat grote groepen mensen, kleine minderheden, zich niet richten op verandering van de buitenwereld maar op hun eigen verandering. Je moet bij jezelf beginnen want daar kom je het verste mee. Wanneer er angst en weerstand is, vraagt het iets van mij om dat te doorbreken. Mensen moeten durven om vanuit het roedelgevoel op te staan. Wij hebben vaak behoefte om vast te houden aan oude patronen, maar wanneer er in een gezin één iemand opstaat om iets heel anders te doen, dan pas kun je zo’n cirkel doorbreken.

Insert MvBeekschoolOok het onderwijs kan beweging en vooruitgang gebruiken en niet zoals ze dat in de politiek willen. Daar word ik bijna agressief van. Dan denk ik: ‘hou toch eens op’. In het onderwijs is het belangrijk dat de leerkrachten een afspiegeling van de maatschappij zijn. Ook in het speciaal onderwijs is het dus mooi meegenomen wanneer je een andere culturele identiteit hebt. Als je vanuit je eigen referentiekader ouders kunt helpen, is dat veel fijner dan wanneer dat niet het geval is. We zijn nog steeds gewend om te zoeken naar de verschillen in plaats van naar overeenkomsten. Als ouders het gevoel hebben dat je op hen lijkt, zijn er toch al minder drempels en kun je hen makkelijker helpen om over hun angst en weerstand te komen. Dus stuur ze allemaal naar de Pabo zou ik zeggen.’

___________________________________________________________

Joke van Driel komt uit Deventer en werkt inmiddels 32 jaar in het onderwijs. 17 jaar daarvan heeft zij als leerkracht in het speciaal onderwijs gewerkt. Daarna heeft ze diverse managementfuncties binnen het regulier en speciaal onderwijs gehad. Joke is getrouwd, heeft 4 (jong volwassen) kinderen en verblijft samen met haar man (ook een directeur van een school) door de week in een stacaravan in de buurt van Nijmegen.

Door: Lolita Kapel Foto’s: Wereldkidz, Kentalis, Joke van Driel